Trẻ hay mút tay có sao không? Làm sao để trẻ hết mút tay?

Thói quen hay tật ngậm mút tay ở trẻ rất thường thấy. Nhiều cha mẹ cố gắng ngăn con có thói quen này nhưng không hiểu rằng ngậm mút tay lại là biểu hiện cho nhiều dạng tâm lý khác nhau ở trẻ em.

Trẻ mút tay

* Nguyên nhân

Tật ngậm mút tay là thói quen rất thường gặp ở trẻ em. Trẻ ngậm mút tay biểu lộ trẻ đang cần sự trợ giúp để tìm được cảm giác bình yên khi trẻ đang đối diện với những lo lắng, căng thẳng nhất là khi không có mẹ bên cạnh. Ngậm mút tay tạo cho trẻ cảm giác được gần gũi, ấm áp như khi đang được bao bọc trong vòng tay yêu thương của mẹ.

Về vấn đề này, Thạc sĩ, bác sĩ Đinh Thạc, Bệnh viện Nhi đồng 1, tư vấn: Lý do khiến trẻ thích ngậm mút tay Việc ngậm mút tay được khẳng định là một “sở thích rất đời thường” của trẻ, trẻ ngậm mút tay mang lại cho trẻ một sự sảng khoái giúp trẻ khôn lớn từng ngày và đó cũng được xem là một trong những trò chơi thú vị đối với trẻ trong những năm tháng đầu đời.

Trẻ thích ngậm mút nay có thể được lý giải vì những nguyên nhân sau đây: Theo nhận định từ những chuyên gia của Hiệp hội Nhi khoa Hoa kỳ (American Association of Pediatrics – AAP) cho thấy hầu hết những trẻ sơ sinh khi đói sẽ mút tay. Ngậm mút tay giai đoạn này là một trong những biểu hiện của việc trẻ đói và có nhu cầu được bú sữa.

Bất cứ trẻ nào cũng đều trải qua giai đoạn mút tay

Điều đó làm trẻ cảm thấy dễ chịu và được kích thích như tìm lại cảm giác của bầu sữa mẹ, như đang được gần mẹ. Đây chính là sự tiếp nối phản xạ tự nhiên của trẻ ngay khi còn trong bụng mẹ Dần dần thói quen này sẽ hình thành ngay cả khi trẻ không đói thậm chí đã lớn và thôi bú.

Phần lớn trẻ sẽ bỏ tật mút tay khi được 1-2 tuổi, nhưng sẽ có khoảng 15% vẫn tiếp tục ngậm mút tay cho đến 4 tuổi. Cũng có một số trẻ thích mút ngón tay vào ban đêm hoặc thỉnh thoảng khi bị stress (căng thẳng tinh thần) quá nhiều dù đã lớn, vì mút ngón tay là phản xạ tự nhiên để trẻ tự làm dễ chịu bản thân mình khi mệt mỏi, buồn chán, đói hoặc cần thư giãn.

Lúc trẻ ngậm mút tay sẽ kích thích não trẻ sản xuất ra chất endophin (chất giảm đau nội sinh), giúp cơ thể trẻ được thư giãn và tạo cho trẻ cảm giác thích thú, tương tự như khi trẻ đang được ăn những món ăn mà trẻ yêu thích. Theo diễn tiến tự nhiên, sau 6 tháng đầu tiên phản xạ ngậm mút tay của trẻ sẽ giảm dần. khoảng 70 – 90% số trẻ em có thói quen mút ngón tay cái, nhưng hầu hết các trẻ này sẽ tự động bỏ việc ngậm mút tay lúc được 3-5 tuổi.

* Tác hại từ thói quen mút tay ở trẻ

Ngậm mút tay khi bàn tay trẻ chưa được rửa sạch sẽ là yếu tố thuận lợi làm cho trẻ bị lây các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm qua đường tay – miệng như: bệnh tay chân miệng, bệnh cúm, bệnh thủy đậu, nhiễm giun và đặc biệt là các bệnh về đường tiêu hóa. Trẻ ngậm ngón tay quá sâu khiến trẻ dễ bị nôn, nhất là sau khi ăn hoặc bú.

Ngậm ngón tay khiến bé bị ọc sữa

Ở những trẻ có động tác mút mạnh liên tục, thậm chí nhai hoặc dùng lưỡi đẩy có thể gây ra một số tổn thương ở da ngón tay như da ngón tay bị nứt đi nứt lại, thậm chí lở loét, sẽ tạo điều kiện cho vi trùng bên ngoài xâm nhập vào dưới da sẽ gây viêm da mủ. Mút tay nhiều với thời gian dài, còn gây biến dạng xương ngón tay, tạo nên hình dạng ngón tay bất thường.

Nghiêm trọng hơn, ở những trẻ từ 5-6 tuổi đang trong thời kỳ thay răng vĩnh viễn, tật ngậm mút tay với động tác mút mạnh liên tục hoặc dùng lưỡi đẩy thì có thể gây ra một số tổn thương ở răng và hàm, dẫn đến tình trạng biến dạng răng như hàm bị hô (răng và hàm bị đẩy ra ngoài) hay móm (một hàm thụt vào trong), lệch khớp cắn, khó phát âm. Về mặt tâm lý, mút ngón tay thường được xem là biểu hiện của sự xấu hổ, thiếu tự tin và bị các bạn bè chú ý trêu ghẹo, gây mặc cảm cho trẻ khi đến trường.

* Cách giúp bé từ bỏ thói quen mút tay

-Khiến bé chú ý đến đồ vật khác

Ngay khi bé định đưa ngón tay lên miệng, bạn thử đánh lạc hướng bé bằng cách động viên bé tham gia một trò chơi mà bé phải sử dụng cả 2 tay. Trước giờ đi ngủ bạn nên để bé dùng tay giữ sách trong lúc bạn đọc sách cho bé nghe. Những lúc cả nhà xem tivi bạn thử giữ đôi tay của bé “bận rộn” bằng cách cho bé ôm gấu bông.

Đồ chơi giúp bé quên việc mút tay

-Nhờ sự hỗ trợ của bạn bè

Bạn bè đóng vai trò quan trọng với các bé ở mọi độ tuổi. Nếu mẹ cho bé làm quen với những bạn không có tật mút tay thì điều này sẽ tác động tốt đến bé. Nên nhờ các bạn của bé nhắc nhở khi thấy bé mút tau, dần dần bé sẽ tự động bỏ thói quen này.

-Hỏi bé về hành vi mút tay

Không nên trách mắng bé mà thay vào đó bạn nên gợi ý để bé hiều bé đã lớn (lúc bé không cần mặc bỉm, uống sữa trong bình hoặc ngồi ở ghế riêng) với kết luận “con lớn rồi nên sẽ không mút tay nữa”

Nếu bé chưa nhận thức mình lớn và cần “cai” mút tay thì bạn không nhất thiết phải tranh cãi với bé mà thay vào đó bạn chuyển sang phương pháp khác giúp bé “cai nghiện”

-Cho bé xem hình ảnh minh họa về vi khuẩn

Với những bé lớn hơn(4 tuổi trở lên) bạn có thế chọn những bức ảnh có minh họa về vi khuẩn sau đó bạn giải thích cho bé hiểu vi khuẩn cư trú nhiều trên bàn tay và sẽ theo vào miễng của bé làm răng bé bị đau, bụng của bé cũng bị đau…

-Tìm hiểu tâm tư tình cảm của bé

Dành thời gian chơi với bé để hiểu bé hơn

Tìm hiểu tâm tư tình cảm của con xem trẻ có gặp khó khăn gì không. Nên gần gũi trẻ để trẻ không có cảm giác không được quan tâm, khích lệ lòng tự hào của trẻ. Nếu thấy khó khăn trong việc giúp trẻ từ bỏ thói quen mút tay thì bạn nên nhờ sự giúp đỡ của các chuyên gia tâm lý.

Khen ngợi sự thay đổi của bé

Khi thấy bé có diễn biến tốt, bạn cần khen ngợi để bé ý thức được tầm quan trọng khi từ bỏ thói quen mút tay. Khen ngợi đúng lúc là cách tuyệt vời để thúc đẩy sự hợp tác và cố gắng của bé.

Với những trẻ đã ghiền ngậm tay và ngậm đồ chơi, trong giai đoạn cai ngậm mút tay cho trẻ, phụ huynh cần lưu ý thói quen vệ sinh cần thiết cho trẻ như nhắc nhở trẻ thường xuyên rửa tay sạch, cắt móng tay, vệ sinh da để tránh lây bệnh, những đồ chơi thường ngày và nơi vui chơi của trẻ cũng phải đảm bảo việc giữ vệ sinh thật tốt. Nếu những cố gắng trên của cha mẹ không giúp được gì cho trẻ, hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên về tâm lý trẻ em để có biện pháp khắc phục hiệu quả hơn.

Với trẻ thơ đang còn quá bé thì những hành động dù là nhỏ nhất thì cha mẹ cũng cần phải cảnh giác để không phải gặp những trường hợp ngoài mong muốn gây nguy hại cho trẻ.

Trẻ vào độ tuổi khoảng 1-2 tháng tuổi thường rất nhạy cảm nên sự quan tâm của cha mẹ là rất cần thiết. Bên cạnh đó cần trang bị cho mình những kiến thức căn bản nhất trong việc nuôi con. Thông tin trên đây chắc chắn sẽ giúp các mẹ hiểu và khắc phục được thói quen mút tay ở trẻ nhỏ đấy!